WELL Standard-ի ներածություն

WELL Building Standard-ը կենտրոնացած է աշխատողների առողջության և բարեկեցության վրա՝ դարձնելով շենքերը մարդակենտրոն։

Ներածություն․ առողջ շենքեր՝ առողջ մարդկանց համար

21-րդ դարում շենքերը այլևս պարզապես պատերի ու տանիքի հավաքածու չեն։ Դրանք դարձել են միջավայրեր, որտեղ մարդիկ անցկացնում են իրենց կյանքի 80-90%-ը։ Գրասենյակները, բիզնես կենտրոնները, բանկերը, ՏՏ ընկերությունների շենքերը ոչ միայն աշխատանքային, այլ նաև սոցիալական և առողջապահական միջավայր են։ Ու հենց այստեղ է, որ WELL Building Standard-ը (WELL ստանդարտ) դառնում է կարևոր։ Այն միակ միջազգային ստանդարտն է, որը կենտրոնացած է մարդու առողջության և բարեկեցության վրա։

Հայաստանում, որտեղ շենքերի մեծ մասը կառուցվել է առանց առողջության չափանիշների, WELL ստանդարտի ներդրումը կարող է դառնալ մրցակցային առավելություն բիզնեսների համար։ Բացի այդ, դա ուղիղ ներդրում է աշխատողների արդյունավետության և կազմակերպության ROI-ի մեջ։

WELL ստանդարտի ծագումը և զարգացումը

WELL Standard-ը մշակվել է International WELL Building Institute (IWBI)-ի կողմից և առաջին անգամ ներդրվել է 2014 թվականին։ Այն արագորեն տարածվեց աշխարհի 120+ երկրներում։ Այսօր ավելի քան 40,000 շենքեր անցնում են WELL վկայագրում։

Ի տարբերություն այլ շինարարական ստանդարտների (օր.՝ LEED կամ BREEAM), WELL-ը կենտրոնացած է ոչ թե էներգաարդյունավետության կամ բնապահպանական ցուցանիշների վրա, այլ մարդկային առողջության վրա։

Այն գնահատում է՝

• Աշխատանքային միջավայրի օդի և ջրի որակը
• Լուսավորությունը և բնական լույսի հասանելիությունը
• Աշխատողի շարժունության հնարավորությունները
• Հարմարավետության և սթրեսի մակարդակը

WELL ստանդարտի հիմնական կատեգորիաները

WELL v2-ը ներառում է 10 հիմնական կատեգորիա․

1. Օդ (Air) – ներսի օդի մաքրություն, օդափոխության համակարգեր, ֆիլտրացիա
2. Ջուր (Water) – խմելու ջրի որակ, մաքրության ստուգումներ
3. Սնունդ (Nourishment) – առողջ սննդի մատչելիություն, շաքարի և կալորիաների վերահսկում
4. Լույս (Light) – բնական լույսի մուտք, մարդու ցիրկադային ռիթմերի աջակցություն
5. Շարժում (Movement) – աշխատավայրում ֆիզիկական ակտիվության հնարավորություններ
6. Ձայն (Sound) – աղմուկի նվազեցում, ակուստիկ հարմարավետություն
7. Ջերմային հարմարավետություն (Thermal Comfort) – ջերմաստիճանի կայունություն և անհատական կարգավորում
8. Նյութեր (Materials) – շինանյութերի անվտանգություն, քիմիական վնասակար նյութերի բացառում
9. Մտավոր առողջություն (Mind) – սթրեսի նվազեցման և մտավոր առողջության խթանում
10. Համայնք (Community) – աշխատավայրի սոցիալական կապեր, համատեղելիություն և ընդգրկվածություն

Այս բոլոր կատեգորիաները միասին ապահովում են այն, ինչ IWBI-ն կոչում է «մարդկային կենտրոնացված շենքեր»։

Ինչու է WELL-ը կարևոր Հայաստանում

Հայաստանում, հատկապես Երևանում, առկա են մի շարք խնդիրներ․

• Օդի աղտոտվածության բարձր մակարդակ (PM2.5, NO₂)
• Հին շենքերի օդափոխության համակարգերի մաշվածություն
• Գրասենյակներում օդափոխության պակաս
• Աշխատանքային միջավայրի սթրեսային պայմաններ

WELL ստանդարտի ներդրումը կարող է․

• Բարելավել աշխատողների առողջությունը (քչացնել գլխացավերը, սթրեսը, հիվանդության արձակուրդները)
• Բարձրացնել արտադրողականությունը մինչև 10-15%
• Կրճատել աշխատողների շրջանառությունը
• Բարձրացնել միջազգային գործընկերների վստահությունը

Հետազոտությունների ապացույցներ

• Հարվարդի համալսարանի ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ լավ օդափոխությամբ գրասենյակներում աշխատողների ճանաչողական ունակությունները 61%-ով ավելի բարձր են։
• WELL վկայագրում ունեցող շենքերում աշխատողների գոհունակությունը միջինում 30%-ով բարձր է։
• Աշխատավարձի ծախսերի համեմատությամբ, շենքի էներգիայի և սպասարկման ծախսերը կազմում են ընդամենը 1-2%, մինչդեռ առողջ աշխատողներն ապահովում են ROI-ի ամենամեծ աճը։

Հայաստանում կիրառման հնարավորություններ

• Բիզնես կենտրոններ և օֆիսային շենքեր – մրցակցային առավելություն վարձակալների համար
• Բանկեր և ֆինանսական հաստատություններ – հաճախորդների վստահության բարձրացում
• ՏՏ ընկերություններ – տաղանդի պահպանման և ներգրավման կարևոր գործոն
• Արտադրական օբյեկտներ – աշխատողների անվտանգության և արդյունավետության բարձրացում

ROI և բիզնեսի լեզուն

Շատ բիզնեսներ WELL-ի ներդրումը դիտում են որպես «ավելորդ ծախս», մինչդեռ դա ներդրում է։

• HVAC համակարգի բարելավմամբ օդի որակը բարձրացնելը կարող է նվազեցնել հիվանդության արձակուրդները 10-12%-ով։
• Աշխատողի արտադրողականության աճը ապահովում է ROI-ի ավելի մեծ ազդեցություն, քան ցանկացած էներգախնայող ծրագիր։
• WELL ստանդարտի վկայագիրը բարձրացնում է շենքի շուկայական արժեքը։

Եզրակացություն

WELL ստանդարտը ոչ թե շքեղություն է, այլ անհրաժեշտություն։ Այն համատեղում է առողջության, արդյունավետության և հեղինակության գործոնները։ Հայաստանում այն կարող է դառնալ նոր բիզնես ստանդարտ՝ հատկապես բանկերի, ՏՏ ընկերությունների և բիզնես կենտրոնների համար։

👉 Հաջորդ քայլը կարող է լինել ձեր գրասենյակի օդի որակի և առողջության աուդիտը։